Close reading Femke Halsema: het is niet wat het lijkt.

De Volkskrant weigert vaak en veel, maar een ingezonden stuk van Femke Halsema kunnen ze kennelijk niet weerstaan. Op de laatste dierendag verscheen van haar hand “Wouter Bos’ politieke lenigheid” (zie voor het orgineel hier). Het artikeltje is simpel samen te vatten met de pré-puberale vraag: “Wouter, wil je met Jan en mij?”. De gebruikte verleidingsmiddelen zijn doorzichtig, het bashen ligt er duimendik bovenop (schrikbeeld, regentesk, onsolidair, paars, oude politiek, doorgeslagen) en dat alles gelardeerd met gevoelens van morele superioriteit met de daarbij onvermijdelijke gevoelens van miskenning. Het maakt het stuk er niet sterker op temeer daar Halsema –door haar behoefte aan bashen- niet wars is van een “begging the question”-redenatie: is te bewijzen dat babyboomers verbitterd zijn dan zal ze aankomen met iets van “verbitterde oude babyboomers zijn verbitterd”. Ik heb daarom maar eens gelet op de formulering en de logica.
Ik doe hieronder verslag van mijn bevindingen. De tekst wordt daarbij gevolgd. Het wordt geen vrolijk makende opsomming. Men is gewaarschuwd. Voor wie ooit twijfelde aan zijn verstandelijke vermogens bij het lezen van geschriften of het aanhoren van Femke Halsema wordt -bij wijze van therapie- lezing van harte aanbevolen.


- “Daarmee vergeef ik je ook gemakkelijk het enkele wankele moment.”
Goed lopende zin, maar helaas onzin. In de voorgaande alinea wordt helemaal niets vergeven, dus “ik vergeef je ook ..” heeft geen betekenis. “Waarmee” wordt vergeven? De voorgaande alinea geeft geen uitsluitsel. Ook onzin dus, ze bedoelt waarschijnlijk te zeggen: “Daarom vergeef ik je gemakkelijk het enkele wankele moment.” “Wankele moment” is geen nederlands. Er zou moeten staan: “moment van wankelmoedigheid”.

- “Tegenover het schrikbeeld van een derde kabinet Balkenende is een progressieve regering toch het enige realistische en wenselijke alternatief?”
Grammaticaal klopt dit m.i. niet; Er moet iets staan tegenover “schrikbeeld”, bijv. “wenkend perspectief” (van een progressieve regering).

- “Ik verzet me ook tegen cynisme want ik ken je als recht door zee.”
Verzet Bos zich ook tegen cynisme of verzet Halsema zich nog tegen andere zaken? Waarschijnlijk hoort “ook” hier helemaal niet te staan.

- “Of wat dacht je van dit creatieve voorbeeld: ….”
Creativiteit schrijf je toe aan een subject, niet aan een voorbeeld.

- “.. ,kan ik niet anders interpreteren dan een schichtige correctie op ….”
Alleen een subject kan schichtig reageren. Dergelijk onzorgvuldig woordgebruik irriteert, houdt het ontvangen en verwerken van het gebodene op.

- “Schijnbaar wil je alle kaarten op de borst houden of, helaas, de weg geheel openhouden naar CDA en VVD.”
“Schijnbaar”. Hoe zit het dan werkelijk (de oppositie van schijn)? Waarschijnlijk is bedoeld “blijkbaar”. En moet het niet zijn: “kaarten tegen de borst houden”? Maar afgezien hiervan: hoe kun je nu van een ander constateren dat die deur open of dicht wil houden? Je constateert toch het één of het ander?

- “…wil ik je een algemeen democratisch argument aan de hand doen. Wat denk je dat ‘de mensen in het land’ van je verwachten over de machtsvraag?”
Ze wil Bos een argument aan de hand doen, maar in plaats daarvan wordt een vraag gesteld.

- “Velen van hen zullen het regentesk vinden, dat je als enige politieke leider niet thuis geeft over de gewenste politieke koers van het land.”
Het argument dat Bos zou moeten overtuigen van zijn regenteskheid is dat hij de ENIGE is. Lijkt mij een flauwekul redenering, een eis tot kudde-denken.

rkh, 6 okt. 2005