maandag, september 29, 2008

Inzichten(2): Een calvinist in de VUT

Met 55 jaar en amper 25 dienstjaren ben ik met werken opgehouden. We zijn nu 4 jaar verder. Voor verveling was nauwelijks tijd. Een zwart gat heb ik –overeenkomstig de verwachting- niet gezien. Op tijd opstaan, de Volkskrant aan tafel lezen en achter de pc enkele voor mij interessante weblogs en kranten en weekbladen voorzover althans zichtbaar voor de niet-abonnee. In het weekend nog de NRC en Elsevier erbij. Wat wandelen of fietsen en soms wat rondkijken in de tijdschriftenzaal van de plaatselijke bibliotheek. Na tien uur ‘s avonds Nova en/of Duitse praatprogramma’s. Niet te laat naar bed. Anderdaags via “uitzending gemist” vluchtig kijken of de zenders nog wat interessants hadden te bieden (wat meestal niet het geval is). Kortom, te druk eigenlijk om er nog bij te kunnen werken. Een newsfreak ben ik niet. Mijn interesse betreft: wat mensen zeggen en wat niet, het hoe en waarom, redeneerschema’s, de overtuigingskracht van woorden en argumentaties.

Toch had ik anders verwacht, namelijk dat ik veel boeken zou lezen, lucide en erudiete analyses zou maken en moeiteloos problemen zou benoemen en duiden. Een leven dus als een echte intellectueel. Het is anders gegaan. Ik krijg ternauwernood een boek uit, terwijl de stapel nog uit te lezen kranten groeit. Er is geen focus. De constatering dat anderen (bijv. Plasterk als columnist, wijlen J.H. Schoo, de bloggende “WillemdeZwijger”) zoveel beter en geleerder zijn, maakt het leven er ook al niet gemakkelijker op.

Alles heeft een oorzaak. Ik zocht het in een gebrek aan concentratie, opgelopen tijdens mijn werk als hoofd ICT (20 man personeel) waarbij ik honderd ballen tegelijk in de lucht moest houden en de aandacht had te verdelen over vele onderwerpen. Ik las ook nog dat militairen onder stress later last kunnen krijgen van concentratiestoornissen en geheugenproblemen en zelfs dat de hersenen onder druk fysiek kunnen veranderen. Mij kwam dit alles bekend voor. Eerlijkheidshalve moet wel gezegd worden dat ik nog tijdens mijn werkzame leven in hoogste concentratie uren kon werken aan één of ander programmeerprobleem of aan het probleem van Fermat.

Ik begin te beseffen dat de gevoelde onrust en onvrede alles te maken heeft met mijn calvinistische inborst. Zolang werk en vakantie of vrije tijd duidelijk zijn gemarkeerd is er mee te leven, hoewel een zekere mateloosheid in het werk altijd al aanwezig was (op een gegeven moment maar als fact of life expliciet geconstateerd en geaccepteerd). Maar nu in een zee van vrijheid en een overdaad aan informatie en onderwerpen en een constante druk om over van alles en nog wat een mening te hebben, is het voor mij moeilijk een plan te trekken. Er moet nog steeds hard gewerkt worden, er moet productie worden geleverd, alles moet zin of nut hebben en er mag vooral niet te veel tijd vermorst worden. Het oplossen van sudoku’s bijv. staat in het teken van een onderzoek naar of je hersenen zo kunt trainen dat je van 3 van de 9 blokken in één blik ziet in welke rij of kolom het 3de, ontbrekende cijfer moet staan. Naar discussieprogramma’s op de Duitse TV kijken om de spreekvaardigheid te verbeteren. Tijdens het afwassen naar een educatief programma luisteren. Maar dit alles mag niet te lang duren, want het mag niet ten koste gaan van het zoeken naar het grote onderwerp. Alleen wat dit thema dan wel mag zijn, dat weet ik nog steeds niet.

Als dit allemaal geen inzicht mag heten!


rkh, 29-09-08

Geen opmerkingen: