vrijdag, juni 18, 2010

Het tegenvoorbeeld in Wetenschap en Politiek

De uitspraak "Alle zwanen zijn wit" is weerlegd, wanneer een zwarte zwaan wordt gevonden. De aanwezigheid van een zwarte zwaan biedt het tegenvoorbeeld. Een tegenvoorbeeld falsifieert een eerdere generalisatie.

Wanneer wordt gezegd, dat "Veel allochtonen -vooral de meisjes- het goed doen in het HBO en WO" dan is de suggestie dat dit een tegenvoorbeeld is dat één of andere eerdere generalisatie weerlegt. Maar niemand heeft eerder gezegd, dat "Alle allochtonen het slecht doen in het hoger onderwijs".
Hier wordt een "stroman" bevochten, die men dus zelf heeft gecreëerd. Men komt dus bijv. met "Veel jonge schrijvers zijn van Marokkaanse komaf" als niet ter zake "tegenvoorbeeld", ter weerlegging van een door niemand gedane uitspraak dat "Geen Marokkaan deugt".
Waarom doet men dit?

Tegenvoorbeelden brengen in de wetenschap de waarheid dichterbij. In de politiek worden tegenvoorbeelden gebruikt om problemen te ontkennen of op zijn minst te relativeren. Want wie een probleem accepteert, moet iets. De meeste politici houden daarom niet van problemen.

Maar er zijn ook grenzen aan het negeren van problemen. Tegenover "Op sommige scholen kan geen les gegeven worden over de boerderij (waar ook varkens worden gehouden*) of over de Holocaust" durft niemand te zetten "Op heel veel scholen gaat het uitstekend".


* Volgens Lodewijk Asscher werd de boel in de klas "afgebroken".

rkh, 17-06-2010

woensdag, juni 16, 2010

De implosie van een feest

De verkiezing voor de tweede kamer is "het feest van de democratie". Op verkiezingsdag spreekt het volk.
Maar wat daarin het zogenaamd weldenkend deel der natie onwelgevallig is, staat wel de volgende dag al bij het oud vuil. Want schadelijk voor reputatie en economie van het land. Want discriminerend ten opzichte van bepaalde bevolkingsgroepen. Want populistisch en bovendien niet uitvoerbaar of helemaal niet mogelijk.
Spraakmakende politici, oud-politici, commentatoren en media in het algemeen zijn verdacht eensluidend in hun oordeel. Alsof ze Willem Elschot citeren: "... tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren ...".

Maar wat recht is, bepaalt het volk. Dat is democratie. Schermen met de rechtsstaat is niet een beroep doen op een hogere instantie, maar is het doen van een ordinaire, politieke uitspraak. Met staatsrechtelijke bedenkingen komen, maakt je niet per definitie een beter mens.

De samenleving heeft de Rechtsstaat voortgebracht, maar deze heeft zich van de samenleving losgemaakt en stelt zich soms daar tegenover. Daardoor verhoudt de democratie zich tot de Rechtsstaat als een vierkant tot een cirkel. En vierkante cirkels bestaan niet.
"Democratische Rechtstaat" lijkt een contradictio in terminis geworden.

rkh, 15-06-2010

maandag, juni 14, 2010

Taal en wet

Voor echte liberalen is het voldoende, dat nieuwkomers zich aan de wet houden. Voor hen is "het goede leven" geen politieke categorie. Iedereen mag in principe doen wat hem of haar goed dunkt.

Maar wie met alleen een juridische blik naar integratie en immigratie kijkt, heeft geen oog voor wat een samenleving tot samenleving maakt. Het is tegenwoordig vooral de juridische invalshoek die domineert en die neergeslagen is in bijv. antidiscriminatie bureaus en subsidieclubs als het Samenwerkingsverband van Marokkanen in Nederland.
Daarom eerder aandacht voor de discriminatie aan de discodeur dan voor het ongemak bij het publiek dat binnen is en geconfronteerd wordt met het machogedrag van vervelende Marokkanen.

Het besef dringt langzaam door dat de juridische invalshoek te beperkt is. Daarom is de taaleis toegevoegd, bij wijze van concessie. "Men moet zich aan de wet houden en de taal spreken" is nu het parool van de liberalen. Maar de taaleis op zich is noodzakelijk noch voldoende. Chinezen die onze taal niet spreken, zijn immers geen probleem.
We zijn er dus nog lang niet.

rkh, 12-06-2010