zondag, december 30, 2012

Nederland, discriminatieland


Ik kijk op maandag, 17 december, Nieuwsuur. Daarin een item over discriminerende uitzendbureaus. Het SCP heeft mystery guests op pad gestuurd en daarvan in een rapport verslag gedaan. Tot mijn verbazing wordt niet gemeld, dat -behalve uiteraard de roomblanke Nederlanders- nog een groep is uitgezonderd van discriminatie. En dat zijn de Marokkaanse gasten, die worden niet gediscrimineerd.
De dag daarop kijk ik het journaal van 8 uur terug. Ook daar geen melding van het toch wel opmerkelijke onderzoeksresultaat.

Ik zelf ben maandag overdag -met dank aan internet- al op de hoogte van het SCP-onderzoek. Later lees ik op bladzijde één van het rapport: "Met hetzelfde cv in de hand vroegen zij om werk. Turkse, Surinaamse en Antilliaanse werkzoekenden hadden minder kans op een baan dan autochtoon Nederlandse werkzoekenden. Marokkaanse werkzoekenden hadden evenveel kans*."

Het echte nieuws is -zou ik zeggen- dat Marokkanen niet worden gediscrimineerd. Maar niet dus voor de NOS. Voor mij en vele anderen maakt de NOS zichzelf daarmee volstrekt belachelijk en ongeloofwaardig. Waarom doet de NOS dit?
Is het domheid, verwijtbare onwetendheid (Culpa, dixit Levelt) als gevolg van luiheid of gebrek aan nieuwsgierigheid, of gewoon politieke correctheid? Zou allemaal kunnen.

Ik denk dat de journalistiek bij voorkeur kiest voor één perspectief en dat is hier "Nederland, discriminatieland". En verder alles weglaat, wat niet past. Dat juist Marokkanen -vooral bekend om hun overlast- de uitzondering zijn, ondergraaft immers het "eigen" verhaal (en trouwens ook dat van het SCP).
Dat juist voor dit perspectief is gekozen, zal er mee te maken dat de NOS vooral Ons Soort Mensen wil pleasen.

Dit alles laat onverlet, dat de NOS de kluit belazert.

* Als verklaring hiervoor gaat rond (ik heb het rapport verder niet gelezen):  De mensen waren positief verrast door de Marokkaanse verschijningen en daarom werd voor hen gekozen.

rkh, 25-12-2012

dinsdag, december 25, 2012

Het Mekka van de Christenen


Politici moeten "over hun eigen schaduw heen springen". Dat is een oproep om iets te doen, wat niet kan.

Er wordt aangeraden om "niet verder te springen dan de polsstok lang is". Maar de sport* is nu juist wel verder te springen en dat kan ook. Waarom geen ambitie tonen, waar het wel kan?

Deze ongerijmdheden begrijp ik niet. Maar wat opvalt is hoe makkelijk wij een bepaald discours overnemen. De double think wordt niet gezien en niet ervaren.
Zo weten we dat Mekka voor niet-moslims verboden is, maar dat weerhoudt ons er niet van te spreken van het "Mekka van ....".

n.b.: "Over eigen schaduw heen springen" is -volgens mij- officieel niet eens een spreekwoord of gezegde.

* Een polsstok van carbon is max. 13.25. Het record verspringen staat momenteel op 21.51.

rkh, 25-12-2012

Een kredietkraan gaat nooit dicht


Je hoort wel dat banken voor het MKB en particulieren de kredietverlening dichtdraaien. Voor een journalist zijn dan voor de hand liggende vragen: "Klopt dat wel?", "Waarom doen banken dat?", "Wat zijn de gevolgen?", "Hoe lang gaat dit duren?".

Het is altijd goed en verstandig je af te vragen wat de bestaansgrond van een organisatie of beweging is. En de bestaansgrond van banken is: krediet verlenen. Niets meer en niets minder. Ze kunnen wel tijdelijk op eigen vermogen interen of zelf krediet opnemen, maar het  gaat om het uitlenen van geld. Een kapper kan ook niet ophouden met knippen, als hij daarvan moet leven.
Dus een vraag is ook: "Waar gaat het geld dan wel heen?".

rkh, 24-12-2012

woensdag, december 19, 2012

Sexe-Neutraliteit, bestaat dat wel?


Een Zweeds bedrijf heeft -naar het heet op verzoek van de klant en alleen voor de Zweedse markt- zijn catalogus met kinderspeelgoed sexe-neutraal gemaakt. Zo zie je bijv. op een foto de jongen druk in de weer als kapper.
Willen de ouders dit echt of zijn het alleen maar politiek correcte praatjes? En hoe dit dan te onderzoeken?

Wanneer voor ouders sexe er niet toe doet, dan moet dit -gemiddeld genomen- ook uit de voornaam van de boorling blijken. "Sara" moet dan even vaak bij jongens als bij meisjes voorkomen en "Abraham" even vaak bij meisjes als bij jongens. Een lijstje  met voornamen is zo gemaakt. Dus is makkelijk na te gaan wat de mensen met de voeten stemmen en dus echt denken en vinden.
Het aantal baby's met namen als "Jan", "Robin", "Chris" of "Alex" moet ook toenemen, want er zijn altijd lafaards die kiezen voor het compromis.

rkh, 18-12-2012

zondag, december 16, 2012

Schutter kwam uit gebroken gezin


Dit was -denk ik- deze week nergens in het nieuws de kop. Een bericht in de New York Times van 14 december met de kop "A Gunman, Recalled as Intelligent and Shy, Who Left Few Footprints in Life" noemt de thuissituatie wel: Adam Lanza -meervoudig moordenaar- was 17 jaar toen zijn ouders scheidden.
Op 15 december verwijzen de online versies van Elsevier, Trouw en de NRC naar datzelfde bericht in de NYTimes. De 20-jarige schutter uit Newtown zou (zeer) intelligent en sociaal weinig vaardig zijn. Maar de drie noemen de scheiding niet!

Men hoort dat in Nederland  niet graag, zo is kennelijk de gedachte. Hoewel een verband is aangetoond tussen schoolprestaties en criminaliteit enerzijds en gezinssituatie anderzijds.
"Schutter had asperger" daarentegen kan wel als kop. Ondanks dat er ook normale autisten zijn en de meeste criminelen geen asperger hebben. Ook "Schutter hoogbegaafd" leidt niet tot ophef.
Hoe kan dit? Vanwaar dit verschil in appreciatie?

Onze samenleving is door en door liberaal en in de liberale opvatting past het niet de sociale omgeving -en zeker niet de lifestyle- de schuld te geven. Een individu is zelf verantwoordelijk voor zijn daden. Dat is -volgens mij- de reden dat een kop als "Schutter kwam uit gebroken gezin" niet acceptabel is. En het is natuurlijk ook te confronterend voor journalisten die gebroken gezinnen en de gevolgen daarvan, maar al te goed van nabij kennen.

Ook Anders Brevik komt uit een gebroken gezin. Ook daarvan heeft men niets of weinig vernomen. Laat staan dat "het gebroken gezin" is gethematiseerd.

rkh, 15-12-2012

donderdag, december 13, 2012

De waarheid liegen


Twan Huys interviewde pas geleden in Nieuwsuur de advocaat van boer Jasper, de moordenaar van Marianne Vaatstra. Twan vroeg door. Collega's van hem die ik daarover hoorde, vonden dat prachtig. Maar ik vond de ondervraging door onze eigen grootinquisiteur soms bij het onsmakelijke af. Het ontbrak Huys duidelijk aan inlevingsvermogen en distantie. Bij hem stond het scoren voorop. De advocaat vroeg zelfs een paar keer om wat meer piëteit met de beide, betrokken families.

Ik ergerde mij gedurende de uitzending behoorlijk aan het gedrag van Huys. Mijn afkeer laat zich goed uitdrukken in de opmerking: "Huys was zelfs nieuwsgierig naar de kleur van haar slipje". Maar mag ik dat wel zeggen? Want Huys zelf heeft daar geen vraag over gesteld. Ik lieg dus, maar naar waarheid. Ik geef mijn beleving weer.

Wordt zoiets nu bedoeld met de uitdrukking "De waarheid liegen"? Een uitdrukking die mij normaliter tot hyperventileren brengt. Wat ook al weer niet waar is.
Misschien dat "De waarheid liegen" gewoon hetzelfde is als werken met hyperbolen.

rkh, 13-12-2012

zondag, december 09, 2012

Het moreel kompas van SamSam en de retorica


In de verkiezingstijd kwam Diederik Samsom met zijn moreel kompas op de proppen. Hij, Diederik -aanvoerder van het PvdA-contingent- kon niets hard beloven, kiezers moesten maar vertrouwen op zijn moreel kompas. Hij had zeker geen ongelijk. Maar zo'n hoogdravende uitspraak maakt je wel kwetsbaar voor de oppositie en andere tegenstanders. Samsom kwam er mee weg. Hij kreeg geen kritische vragen of opmerkingen, alsof inzake moraal alles helder is. Op zijn minst had toch gerefereerd kunnen worden aan het moreel kompas van Wim Kok (exor­bi­tante zelfverrijking). Succes gegarandeerd en geen weerwoord mogelijk.

Samsom heeft Co Verdaas aangedragen voor een staatssecretariaat. Deze heeft zich na één maand en een dag alweer terug moeten trekken. Maar niemand heeft Samsom -bij mijn weten- expliciet aangesproken op het disfunctioneren van dat moreel kompas.

Ik snap dat niet. Want het verwijt van gebrek aan moraliteit is retorisch krachtig, zeker wanneer de impliciete bewering is dat het bij de PvdA met de moraliteit wel goed zit.
Ook heb ik niemand horen spreken over "de staatssecretaris zonder vaste woon- of verblijfplaats".  Zoiets blijft hangen, maar niemand (behalve ik dus) heeft dat bedacht*.

* Een uur later bleek Bas Paternotte over eenzelfde vorm van humor te beschikken.

rkh, 09-12-2012

zaterdag, december 08, 2012

Over medialogica


Je hebt moraal en je hebt ethiek. In de ethiek wordt de moraal op meta-niveau bestudeerd. En zo heb je medialogica en een studie van de medialogica. Het is niet slim de studie van de medialogica zelf ook "medialogica" te noemen. En dat doet in feite Marc Josten van Argos-TV als hij Philip Freriks laat zeggen: "Medialogica: een serie van Human over het verschil tussen beeld en werkelijkheid met nieuwe waarheden tot gevolg".
De eerste vraag in een studie van de medialogica is: Wat is eigenlijk medialogica?

Het antwoord is simpel: Medialogica is de logica van de media. "Logica" hier gebruikt, zoals in "werkend volgens een geheel eigen logica". Wat dus niets te maken heeft met of iets nu logisch of onlogisch is.
De studie van de medialogica wil met name onderzoeken waarom, waardoor, wanneer, waar en hoe iets al dan niet tot hype wordt. Het is overigens een "wetenschap" die achteraf verklaart, maar niet kan voorspellen, hooguit in termen van waarschijnlijkheid.

Argos-TV van 10 oktober gaat over de affaire Mauro. Volgens welke "logica" is hier gewerkt? Dit antwoord is eveneens simpel: hoe jonger/zieliger/media-genieker/geïnte­greerder/drama­tischer/politiek gevoeliger hoe beter en vooral niet liegen. P&W besteedde met graagte maar liefst vier keer aandacht aan de zaak. Politici liftten maar wat graag mee op de aandacht voor Mauro. Uiteindelijk ging het velen er alleen om het eerste kabinet Rutte te beschadigen. Ook politiek heeft haar eigen logica.
Argos-TV laat de geschiedenis van de affaire zien. Maar de medialogica wordt niet echt gethematiseerd. En zo blijft de schijn van gewichtigheid hangen.

rkh, 05-12-2012

maandag, december 03, 2012

Medialogica volgens Josten


Marc Josten van de HUMAN/VPRO definieert in een lezing* voor studenten medialogica als "Het ontstaan van publieke opinie, omdat journalisten, beleidsmakers en consumenten zich bewust of onbewust aanpassen aan de kaders en regels van de media". In dezelfde lezing komt de zin voor: "Politici bedienen zich van medialogica". Passen we daarop de definitie toe dan krijgen we de on-zin: "Politici bedienen zich van het ontstaan van ...". Hier klopt dus iets niet.

Josten laat Philip Freriks in Medialogica op TV** zeggen, dat de serie gaat "over het verschil tussen beeld en werkelijkheid met nieuwe waarheden tot gevolg". Een heldere formulering, maar indien bedoeld als definitie niet geslaagd.

Op de site van het radioprogramma Argos -ook van Josten- staat te lezen: "Het beeld dat de media van de werkelijkheid toont (sic, rkh), kan soms een nieuwe werkelijkheid worden. Dit heet met een duur woord Medialogica en wie goed kijkt ziet dat mechanisme vaak opduiken". Hier valt vooral het voor een definitie weinig exacte "kan soms" op.
In Argos van 27 november discussiëren journalisten -waaronder Josten- met elkaar over Medialogica. Max van Weezel stelt voor de term niet meer te gebruiken, want moeilijk en abstract. Wat hem er niet van weerhoudt om -als het gaat over het premieoproer- vertwijfeld te vragen of dit nu medialogica is of niet.

De conclusie moet zijn dat Josten niet helder denkt, laat staan systematisch. In het nauw gebracht, roept hij dan dat het vooral gaat over de uitwassen van de medialogica. Maar zeggen dat "Medialogica gaat over de uitwassen van medialogica" is circulair.
Als dokter zou Josten het lichaam beschrijven aan de hand van ziektes, daarmee het verschil tussen anatomie en pathologie negerend. Zoals ook moraal iets anders is dan (im)moreel. Beschrijving en waardering lopen bij Josten door elkaar. Dat is het probleem.
Zo kun je dus niet spreken van "Uitwassen van de medialogica". Bij uitwassen wordt afgeweken van regels. Bij medialogica worden regels nu juist gewoon toegepast. Hooguit zijn de gevolgen ongewenst.

* 10 sept. 2012. Het hoorcollege "Hoe media ons leven sturen" is nog steeds te beluisteren.
** De serie is begonnen op 19 sept. 2012.

rkh, 03-12-2012