Paul Scheffer mag de Moslim en Wilders graag voorhouden,
dat het verstandig en voordeling is ook de ander zijn vrijheid te gunnen. Want
men kan dan zelf met recht vrijheid opeisen. Het is een concretisering van de regel
"En gelijk gij wilt, dat u de mensen
doen zullen, doet gij hen ook des gelijks". Zeg maar: de gulden regel plus.
Net als bij de (negatief geformuleerde) gulden regel
wordt hier op wederkerigheid beroep gedaan. Wederkerigheid is: Als jij iets (niet) doet, dan doe ik dat ook
(niet) en omgekeerd. De regel heeft de charme van de eenvoud en lijkt
logisch, omdat impliciet een beroep wordt gedaan op gelijkheid. Wederkerigheid als prima facie norm.
Maar wederkerigheid vooronderstelt empathie, redelijkheid
en tolerantie. Dat is nogal wat. Zijn die "gaven" afwezig dan moeten er
belangen tegen elkaar zijn te ruilen en moet er sprake zijn van machtsevenwicht
tussen de partijen. En ook dat is niet vanzelfsprekend.
rkh, 1/2/10