Koester je vooroordelen

Baukje Prins -lector Burgerschap&Diversiteit aan de Haagse Hogeschool- vertelde in het radioprogramma ObaLive van 11 juni dit verhaal:

Prins zat in de trein. In het gangpad stond een "Marokkaans uitziende jongen" de metro te lezen. Toen de trein stopte deed deze man een greep in de tas van haar overbuurvrouw en ging er met de beurs vandoor. Prins zag een tweede "Marokkaans uitziende jongen" eveneens wegsnellen en floepte eruit: "Hé, hoor jij er soms bij?!".  Zijn antwoord: "Teringwijf, ik probeer hem juist te pakken". Teruggekeerd bood hij zijn excuses aan voor het woordgebruik. En ook Prins betoonde spijt, want zij had vanuit een vooroordeel gereageerd en was primair op uiterlijk afgegaan.

Prins dacht en zei dus iets, wat zij -naar de morele standaard van de eigen peergroup- niet had mogen denken en zeggen. Daarom: Mea Culpa, weg met mij! Ze heeft van deze ervaring geleerd, dat vooroordelen hardnekkig zijn. De schuld legt Prins bij het "maatschappelijke discours" (lees Wilders), dat zelfs een onversneden Gutmensch sensibel maakt voor kwade inblazingen.

De dubbele boodschap van de filosofe is: vooroordelen zijn hardnekkig, maar ze mogen er niet zijn. Morele dissonantie is niet goed voor de "eigen volksgezondheid". Daarom kun je beter vooroordelen als gegeven nemen en vragen naar de zin en functie daarvan.

Prins heeft nog iets geleerd, alleen wordt dat niet benoemd. En dat is, dat een "Marokkaans uitziende  jongen" in het gangpad de metro leest en vervolgens zich aan andermans eigendommen vergrijpt. Een leermomentje, dat meer beklijft dan een avondje kijken naar "Opsporing verzocht". Wat doet dus Prins de volgende keer in een vergelijkbare situatie? Ze onderzoekt zo onopvallend mogelijk of haar portemonnee en mobieltje veilig zijn (voor het boek in haar hand vreest ze niet). Waarom zo'n natuurlijke reactie veroordelen? Het is immers een kwestie van gezond verstand om in situaties van onzekerheid te kiezen voor zekerheid. Je discrimineert, omdat je niet kunt discrimineren. Dat hadden Baukje Prins en ook haar tegenspeler moeten begrijpen, dan waren excuses over en weer niet nodig geweest en was de omgang minder krampachtig gegaan.

rkh, 12-06-2013

De paus moet op zijn woorden letten

Paus Franciscus laat de wereld weten: "Voedsel weggooien is stelen van de armen". Hoeveel onzin kun je debiteren zonder aan geloofwaardigheid in te boeten? En hoeveel pathetiek kan de toehoorder verdragen?

Dat de heilige vader onzin praat is duidelijk. Want waarom zou het tegen heug en meug zelf opeten van restjes dan geen stelen zijn? En waar haalt de arme het recht op mijn voedsel vandaan?

Dergelijke onzin verkopen, is ook niet verstandig. Want kan als een boemerang terugkeren, wanneer bijv. gezegd wordt: "Kerken bouwen is stelen van de armen" of "Condooms verbieden is genocide en infanticide" (de laatste oneliner is meer voor de intellectuelen).

De Paus maakt de kerk met zijn onzin kwetsbaar voor aanvallen.

Als het zo duidelijk onverstandig is en aperte nonsens, waarom zegt de paus dat dan? Ik denk dat de vreugde over zijn vondst  (een combinatie van welgekozen woorden) omgekeerd evenredig is met zijn kritische zin*.

En zo is een poging om de wereldproblematiek tot huiskamerproporties terug te brengen, mislukt. Althans bij mij.

* Op een bruiloft werd gevraagd iets aardigs op een lei te zetten. Ik was er mee verlegen, maar bedacht gelukkig iets origineels. Ik schreef  "HAHA" in spiegelschrift en was tevreden, zeer tevreden.

Pas geleden zag ik de foto terug van mezelf met op het leitje: "AHAH". Weg originaliteit.

rkh, 11-06-2013

De tijd van gaan

Ferry Mingelen moet weg van chef NOS, Gelauff. De cabaretier en columnist Johan Fretz maakt zich daarover vrolijk (Volkskrant, 4/7/13). Fretz vindt zelf, dat Mingelen bij "goede gezondheid en onverminderde bevlogenheid" gewoon door moet kunnen gaan.

Fretz maakt de beslissing van de NOS belachelijk, in de stille hoop dat daardoor zijn eigen voorstel aan waarde wint. Dat is een denkfout. Uit NIET DIT, volgt niet noodzakelijkerwijs DUS DAT. Als de beslissing van de NOS belachelijk is dan volgt daaruit niet dat het voorstel om door te gaan niet belachelijk is.

Ook in het voorstel van Fretz heeft Mingelen natuurlijk niet het eeuwige leven. Als hij niet uit zichzelf stopt, op grond waarvan wordt hem dan de wacht aangezegd? Stoppen gebeurt zelden op tijd. De kans op een bloedbad is groot. Zie de huilbuien van Paul de Leeuw die van Sonja Barend het advies kreeg een poosje rust te nemen. Inderdaad, een lachwekkend voorbeeld.

Met een regel als "met 66 jaar eruit" maak je het gedwongen vertrek onpersoonlijk en voorkom je verbittering , persoonlijke averij en pijnlijke situaties*.

Zo'n best practice regel is op zich niet goed te verdedigen, want gebaseerd op willekeur, er zijn altijd uitzonderingen en het is -hoe je het ook wendt of keert- (leeftijds)discriminatie. Omwille van de eer en rust is veel geoorloofd en houden we de schijn op dat de regel niet alleen onpersoonlijk is, maar ook nog objectief. 

* Dit gaat echter alleen op als de regel geen uitzondering kent!

rkh, 08-06-2013