maandag, juli 05, 2010

Omgaan met complexiteit: Aanslaan op "IS"

Kun je ook goede vragen stellen zonder te weten waar je het over hebt? Ja, dat kan. Een bewering met universaliteitspretentie en met mogelijk een "is" als identiteit, biedt daarvoor een kans.

"Jan is gek" voldoet niet. Dit is een particuliere uitspraak en ook een identificerend "is" ontbreekt. Het is geen "Jan = Gek".
"God is goed" voldoet evenmin, want "goed" is hier één van de attributen en dus kan er geen sprake zijn van identiteit.

"Alles is politiek" is wel een universele uitspraak met duidelijk een "is" als identiteit.
Zelfs tuinieren is dan een politieke daad. Maar het gaat hier niet om het vinden van voorbeelden die de absurditeit van de stelling duidelijk maken, want dat is inhoudelijk.
Het gaat er om gebruik te maken van de gesuggereerde wederzijdse implicatie en het gezegde domweg om te keren. De (ironische) vraag is dus: "Maar is politiek ook alles?".

"Islam is vrede" is een tweede voorbeeld. Omkering levert op: "Maar is vrede Islam?" of "Betekent vrede Islam?".
Is het antwoord positief dan houdt vrede in de afwezigheid van atheïsme, Christendom, Jodendom etc., dus de actieve bestrijding van wat vreemd en niet des Islams is.

Het zijn vragen die beweringen met de pretentie van universaliteit niet direct ter discussie stellen, maar deze via een omweg wel problematiseren. Daarom zijn het goede vragen.
Het woordje "is" functioneert hierbij als semafoor.

rkh, 23-06-2010

Geen opmerkingen: