De Indiase econoom en Nobelprijswinnaar Amartya Sen heeft in zijn jeugd veel religieus geweld gezien en meegemaakt. Zijn visie is, dat aan dit geweld en aan geweld in het algemeen een Wij-Zij-denken ten grondslag ligt ("Violence and Identity"). De identiteit van een individu wordt in dat denken opgehangen aan één of meer kenmerken van een groep. Iemand is òf moslim òf hindoe en dat bepaalt wie vriend en wie vijand is.
In de ontologie van Sen staat het individu centraal, dat vrij is bindingen aan te gaan en te verbreken en nergens op is vast te pinnen. Er is niet één identiteit. Iemand die moslim is, die is niet alleen moslim. Hij is ook vader, zoon, minnaar, democraat, arbeider, lid van een natie etc.
Mij lijken het open deuren, maar laten we zeggen dat het goed is ze te noemen.
Sen is liberaal* van het pure soort bij het libertaire af, zoveel is duidelijk. Hij verwerpt dan ook het communitaristische denken (Taylor) en de "clash of civilizations" (Huntington), omdat dit een denken in groepen is.
Maar met zijn ontologie creëert Sen -zijns ondanks- wel een nieuw WIJ, namelijk dat van de kosmopolieten. Een zekere Anders Breivik heeft daarop met geweld gereageerd.
p.s.: Hier eenzelfde tragiek als bij Cohen die in en door zijn strijd tegen het Wij-Zij-denken wel mooi een nieuw WIJ en ZIJ genereert. Een jij-bak van jewelste, maar wel een jij-bak op niveau.
* Hiermee maak ik Sen lid van een groep. En ik ga er ook nog vanuit dat dit liberaal-zijn geheel zijn denken, voelen en handelen bepaalt.
rkh, 17-09-2011
1 opmerking:
Deze blog komt op mij over als zeer weldoordacht en waar. Lastig dus voor een (althans deze) lezer om er iets tegenin te brengen.
De inhoud doet mij ergens denken aan "Ich und Du" van Martin Buber, maar ik kan er niet goed de vinger op leggen.
PJ te N
Een reactie posten