“Meten met twee maten” als argument

Wie een ander verwijt te meten met twee maten, lijkt a priori het gelijk aan zijn kant te hebben. Want wie kan er nu tegen gelijkheid zijn? Gelijkheid is immers een basisconcept van elke moraal. Hier geconcretiseerd als: “Gelijke gevallen, gelijk behandelen”.

Dit principe is weliswaar niet leeg, maar stelt anderzijds inhoudelijk ook weinig voor. Want zegt niet wanneer gevallen gelijk zijn. En dat wordt nu precies door de eigen cultuur –het eigen waarden- en normensysteem- bepaald. Er is dus weinig cross-culturals aan“Gelijke gevallen, gelijk behandelen”.

Ik sla een mug dood. Een boeddhist doet dat niet. Voor hem staan mug en mens op gelijk niveau. Voor mij niet. Daarom is het verwijt “te meten met twee maten” (wel een mug doodslaan, maar niet een mens) in dit geval voor mij geen argument. En dus is de conclusie, dat we het gewoon niet met elkaar eens zijn.

Zeggen dat we fundamenteel van mening verschillen heeft iets ongemakkelijks, omdat a) je als redelijk mens geen redelijk antwoord hebt en dat voelt als falen (als zelfbenoemd intellectueel), en omdat b) je je eigen cultuur als Leitkultur neemt en dat voelt als zelfverheffing. De behoefte aan dialoog en zelfverachting zit diep.

rkh, 29-10-2014