donderdag, november 11, 2010

Wat is het probleem?

"De immigratie van moslims uit niet-westerse landen is een probleem(1)". Een duidelijke stelling waarover valt te debatteren. Of niet?

Schijn bedriegt. De vraag is wat nu eigenlijk het problematische is aan die immigratie? En dan doemen meer problemen op: "Het probleem(2) is de ontwrichting van de samenleving als gevolg van immigratie", "Het probleem(3) is, dat een immigrant zonder kwalificatie in onze hoogontwikkelde maatschappij geen kans maakt". Dus waarover gaat de discussie?

Hierboven is drie keer sprake van "probleem"; als aanleiding (2) voor opwinding in politiek en media, als mogelijke oorzaak (1) en als ...(3). Ja, als wat?
Wilders slaat aan op 2 (straatterrorisme), Pechtold op 1 (immigratie is nodig) en Sterk (CDA) op 3 (voor eigen bestwil). De opsomming laat zich makkelijk uitbreiden; "Xenofobie is het probleem", "Het probleem is de opvoeding" etc.
En zo krijgt een discussie algauw babylonische proporties. Wat helder leek, lost op in mist.

Kennelijk is er niet zoiets als een "probleem op zich". Het probleem waaiert uit en verschijnt in allerlei gedaantes (als oorzaak, als aanleiding, als gevolg, als verhulling). Het probleem is zelf probleem geworden.

Wat opvalt, is dat braindrain niet als probleem wordt genoemd. Waarschijnlijk, omdat dit gevolg van immigratie ons niet raakt. Dit maakt duidelijk dat benoemen kiezen is. Of misschien dat de associatie gewoon nog niet is gemaakt. In ieder geval één storend element minder.

De enige vraag die ons door een debat sleept: "Wat is het probleem?".

rkh, 11-11-2010

1 opmerking:

Anoniem zei

Goed om dit eens aan te kaarten. Als HBO docent moest ik studenten leren een heldere probleemstelling te maken voor hun afstudeerproject. De meeste studenten kunnen dat niet uit zichzelf. Wat hen hielp is de volgende definitie van een probleem.
Een probleem is de beschrijving van welke persoon / personen in welke maatschappelijke rol in welk soort situaties wat wel / niet doen met welke ongewenste effecten / resultaten / gevolgen en wie dat ongewenst vinden en waarom.
Pas wanneer het probleem op deze wijze concreet is beschreven, kan men het gaan analyseren, c.q. de oorzaken zoeken. Na een grondige analyse kan men oplossingen zoeken.
PJ te N