Toeval als mantra

Het is bon ton om te zeggen, dat je bij toeval hier geboren bent. Waarmee misschien niet bedoeld, maar wel gesuggereerd wordt, dat iedereen onvoorwaardelijk mag delen in de zegeningen van Nederland. Jacques Wallage heeft dit denken -deze mentaliteit- als volgt verwoord: “Wie zijn wij om een eerstgeboorterecht uit te oefenen, hoezo is Nederland voor zijn inwoners? Iedereen heeft recht op dit stukje aarde, waarom zouden wij, toevallige inwoners, daar enig bijzonder recht op doen gelden?” (Geciteerd in De Groene Amsterdammer van 06-10-2010). Wat duidelijk verder gaat dan de slogan “gelijke kansen voor iedereen”.

De feitelijke constatering van “Ik ben toevallig hier geboren” lijkt een open deur, maar verbergt als mantra m.i. de grootst mogelijke onzin. Tijd dus voor de aanval.

Niemand kan de toevalligheid -de contingentie- loochenen, maar of er ook iets uit de constatering valt af te leiden is een tweede. Duidelijk is, dat Wallage c.s. de naturalistic fallacy begaan: er wordt zomaar van Zijn op Moeten overgegaan.

Dit verwijt zal waarschijnlijk niet overtuigen. Misschien dat een analogieredenering meer overtuigt. Een analogon van Wallage’s noodkreet is: “Wie ben ik, Wallage, dat ik het -mij toe gevallen- huis alleen voor mijzelf mag houden. Iedereen, elke kraker, heeft recht op woonruimte!”.

Het impliciete verwijt van hypocrisie kan als retoriek worden afgedaan. Maar een verwijt van inconsistentie blijft altijd hangen. En Wallage is inconsistent, als hij bijv. (potentiële) IS-strijders de toegang weigert of  de toestroom inperkt, omdat het land klein is en de middelen beperkt zijn. Misschien dat dit hem noopt te overdenken wat een samenleving tot samenleving maakt.

De algehele uitverkoop van Nederland die Wallage c.s. lijken voor te staan, zal overigens ook niet zonder slag of stoot gaan. Althans, dat denk en hoop ik.

rkh, 17-07-2015