Het geval Hanina

Hanina Ajarai is de strak gehoofddoekte columniste van het AD. In haar column “Nouri vs. MH17” van 20 juli gaat het over empathie. Ze vraagt zich af, waarom ze wel treurt om de jonge voetballer van Marokkaanse komaf met hersenletsel, maar niet treurt –en dan ook totaal niet- om de slachtoffers van de ramp met de MH17. Hanina komt er maar niet uit.

Heel Nederland viel over haar heen. Maar waarom eigenlijk?

Mensen zijn nu eenmaal selectief in hun empathie. Zo zal Nederland echt niet op collectieve rouw over gaan, mocht een vliegtuig met Mekkagangers onverhoopt neerstorten. Ja, hooguit voor de vorm, mochten er onder de slachtoffers nieuwe Nederlanders zijn. We identificeren ons gewoonweg niet met moslims. Dat kun je moreel verwerpelijk vinden, maar dat verandert er niets aan. Meten met twee maten hoort nu eenmaal bij het leven.

Het probleem van Hanina lijkt mij te zijn, dat ze zich geen Nederlander voelt en dat ten diepste ook niet wil zijn. “When in Rome, do as the Romans do” is voor haar een brug te ver.

De retoriek van “in pluribus unum”, “loyaliteit hangt niet af van je paspoort”, “een mens heeft meerdere identiteiten” kan niet verhullen, dat ook wij –Nederlanders- een probleem hebben. Een samenleving kan immers niet als samenleving bestaan zonder een grondconsensus over wat belangrijk is en wat belangrijker is en dus ook over naar wie onze empathie moet uitgaan. Teveel diversiteit kan een samenleving niet aan.

Dat zovelen over Hanina heen vallen, is voor mij het bewijs daarvoor dat mensen meer eenheid willen en zich dus eigenlijk een homogene* samenleving wensen.

*Wie “homogeniteit” zegt, scoort niet hoog bij de antiracisme-monitor.

rkh, 30-07-2017