De natuur als argument

Wie nu zegt dat het homohuwelijk tegennatuurlijk is, wordt bijkans gelyncht. Tegen fysiek en verbaal geweld kan geen argument op. Maar het bijzondere hier is, dat de spreker er zelf ook niet meer helemaal in gelooft; hij is onzeker geworden. Dat was vroeger wel anders.

Zeggen dat pedofilie tegennatuurlijk is, kan weer wel. Althans hier zal het naturalistische denken geen reuring geven. Pedofilie keuren we allemaal af, basta! Dat was twintig jaar terug wel anders.

Termen als "natuurlijke orde", "natuurlijk" en "tegennatuurlijk" horen bij de wereld van de vanzelfsprekendheden en hebben alleen daar als argument kracht. Het is een argumentatie die kinderen en de enkele (potentiële) afvallige tot de orde roept. Met een beroep op de natuur zeg je dat bepaalde waarden en normen boven de tijd uitstijgen en als in beton gegoten zitten. Cultuur wordt als het ware natuur en ethiek metafysiek*.

Er is ook een natuur tegenover de cultuur; een natuur die goed noch slecht is. Je kunt nog zo beschaafd zijn; iemand die je onverhoeds in je oor schreeuwt, krijgt automatisch een elleboogstoot. Voor politici, beleidsmakers en Gutmenschen moeilijk te verteren, omdat dit tegen hun maakbaarheids­gedachte ingaat en deze zelfs ter discussie stelt.

Feit is, dat die natuur zich steeds weer opdringt. Erkennen dat er aanleg is, dat er instincten zijn en dat slechte ervaringen worden gegeneraliseerd, maakt de omgang met verschillen minder onwaarachtig en krampachtig. Simpele feiten die als argumenten kunnen worden ingebracht**.

Het blijft paradoxaal dat we enerzijds leren dat de mens van de aap afstamt, maar dat we anderzijds moeten doen alsof we daar niets aan hebben overgehouden.

* Dat is de reden waarom hier van een naturalistic fallacy (het is een drogreden om van Zijn naar Moeten te besluiten) geen sprake is: de werkelijkheid voor ons is altijd een gewaardeerd Zijn.

** Het gedicht "Voor eigen erf" is niet in het verzameld werk van Reve als dichter opgenomen. Zo gaan die zaken.

rkh, 30-10-2013