Het behoort tegenwoordig tot de goede zeden om te zeggen dat je hier bij toeval geboren bent. “Hier” staat voor rijkdom, minder dan voor democratie en rechtsstaat. En “rijkdom” staat op z’n beurt weer voor schuld en onrecht.
Wie zegt: “Het is
bij toeval, dat je in dit rijke Nederland bent geboren”, bedoelt daarmee te
zeggen dat je aan toeval geen rechten kunt ontlenen. Of andersom: Iedereen
heeft evenveel recht op Neerlands honingpotten. Nederland is van en voor
iedereen*. Wie zegt: “Nederland voor de
Nederlanders” is een racist. (“Suriname
voor de Surinamers” kan -geloof ik- dan weer wel.”)
Maar als ik hier bij toeval ben geboren dan zijn dat mijn ouders ook en mijn grootouders etc., die allen op hun wijze hebben bijgedragen aan een beter leven, met name voor zichzelf, hun kinderen en kindskinderen. De vraag is dan of je bij zoveel toeval nog wel van toeval kunt spreken.
Ik kan mij er trouwens ook niks bij voorstellen, dat IK als een soort freischwebende Intelligenz in Afrika geboren wordt uit zwarte ouders.Het mensbeeld achter de mantra is een abstractie, d.w.z. er wordt
geabstraheerd van verleden en sociale omgeving. Op dat abstracte niveau kun je
inderdaad zeggen, dat iedereen gelijk is en dus gelijke rechten heeft. Of dit
mensbeeld realistisch is, is een andere vraag. Het is in ieder geval hyperindividualistisch.
*De PvdA’er Jacques
Wallage hierover in de Groene van 06-10-2010: “Wie zijn wij om een eerstgeboorterecht uit te oefenen,
hoezo is Nederland voor zijn inwoners? Iedereen heeft recht op dit stukje
aarde, waarom zouden wij, toevallige inwoners, daar enig bijzonder recht op
doen gelden?”.
rkh, 06-11-2020
8 opmerkingen:
Ja, onze voorouders hadden het goed begrepen: de hele wereld is van ons. Wij hebben er net zo veel recht op als de Portugezen en de Spanjaarden ! Sterker nog: aangezien zij ons belagen hebben wij het recht hen overal uit weg te jagen ! En inboorlingen ? Die moeten niet zeuren dat de specerijeilanden van hen zijn. Hoezo van hen ?
PJ te N
Mea Culpa.
Het kan verkeren.
Ja wij Nederlanders zijn daar wel goed in ! O tempera o mores !
Ik bedoelde met "o tempera o mores" iets anders dan de uitdrukking feitelijk betekent, vrees ik. In het Nederlands bedoel ik dat onze moraal sterk van de situatie afhangt. Onze ethiek is situationeel, dus wat wij vandaag goed vinden, kunnen wij morgen verwerpelijk vinden, afhankelijk van wat in ons belang is. Vergelijkbaar met "America first", wat zij waarschijnlijk van ons hebben geërfd.
Zonder deze toelichting had ik niet geweten dat je iets verkeerds deed.
n.b.: Situatie-ethiek (de stroming bestaat) is volgens mij geen ethiek.
Volgens mij gaat ethiek over de vraag wat juist handelen en wat onjuist handelen is. Handelen doet men per definitie in een concrete situatie. Dus ethiek gaat feitelijk over de vraag "wat is in deze situatie goed handelen ? " Om een antwoord te vinden zal men gebruik maken van algemene principes als "gij zult niet doden" maar die zijn nooit beslissend. Ergo: situatie-ethiek is identiek aan ethiek, dus kun je "situatie" desgewenst weglaten. Alle "ethiek" die uitspraken doet los van concrete situaties, is geen ethiek maar betreft morele principes die behulpzaam kunnen zijn bij ethische beslissingen.
PJ te N
"... morgen verwerpelijk vinden, afhankelijk van wat in ons belang is."
Ik mag jou geen bepaald medicijn aanprijzen, wanneer ik daar als aandeelhouder belang bij heb.
Dat vinden we onethisch. En ook al maak ik het transparant het blijft moreel dubieus.
Zie verder I.Kant.
Dat had trouwens ook gegolden in zeg. 400 BC.
" Handelen doet men per definitie in een concrete situatie. "
Dit is een open deur.
Met "situatie" wordt iets anders bedoeld, n.l. er gaat een imperatief uit van de persoon tegenover je in die situatie. De persoon tegenover stelt de regels, gebiedt wat te doen.
Denk aan Sartre, in ieder geval aan Levinas.
Het is mij teveel sociale academie. En ik houd van duidelijke regels die situaties overstijgen.
Een parkeerwachter moet niet de ene wel beboeten en de andere niet.
Een reactie posten