Thomas van Aquino zei: "Ieder het zijne" en Immanuel Kant: "Handel zo dat de maxime van uw handelen algemene wet kan worden". Aan beiden heb je weinig. Het simpele "Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet" biedt veel meer een richtsnoer voor het handelen. Drie zaken vallen op aan deze zgn. gulden regel.
Wat bijv. opvalt, is dat het IK de maat der dingen is. Wat IK niet wil, is maatgevend. Dus hier geen hoogdravende moraal, maar één die uitgaat van de (egocentrische) natuur van de mens.
Wat verder opvalt, is dat het hier over handelingen gaat. Dus het gaat niet om gezindheid, motieven en goede bedoelingen. Wat telt is het concrete gedrag en niet wat onkenbaar is.
Ten derde valt op de negatieve formulering. Ik wil NIET vernederd, beledigd, opgelicht of bedrogen worden*.
In een positieve versie zou iets opgedrongen kunnen worden: "De ander zal het ook wel leuk vinden om in het middelpunt van de belangstelling te staan of om -ingeval van een masochist- geslagen te worden". Maar wat een ander denkt en voelt, kun je op voorhand niet weten. Een simpele waarheid.
Niet-doen wint het dus van doen.
Kortom, het appèl "Wat gij niet wilt ..." staat voor een minimalistische moraal, die uitgaat van het haalbare.
* Worden de grenzen opgezocht dan stuit je op de politieagent die zelf geen bon wil en de rechter die geen straf belieft.
rkh, 19-01-2010
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
5 opmerkingen:
Volgens mij staat nergens in de bijbel "wat gij niet wilt dat u geschiedt doe dat ook een ander niet". Trouwens ook niet "hetgeen gij wilt dat u geschiedt doe dat ook de ander".
Als ik mij vergis, ontvang ik graag de vindplaats.
PJ te N
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gulden_regel_(leefregel)
Vanwaar dan "het Bijbelse appèl" ?
Het is m.i. gewoon een algemene leefregel die weliswaar niet indruist tegen enig Bijbels appel maar het zelf niet is.
PJ te N
Mea culpa.
Een reactie posten