maandag, mei 27, 2013

Rechtvaardigheid en rechtvaardiging

Wat is een rechtvaardig loon? Wat mag de baas verdienen? Volgens Oskar Lafontaine van Die Linke niet meer dan 20 (twintig) keer de minst verdienende in zijn bedrijf*. Die Lafontaine die roept natuurlijk maar wat, zonder enige onderbouwing. Dat zou trouwens ook niet lukken, want rechtvaardigheid verdraagt geen willekeur.

Aristoteles mijdt willekeur. Hij ziet twee soorten rechtvaardigheid: de geometrische (bijv. loon naar behoefte) en de aritmetische (iedereen hetzelfde loon).
Rawls meent dat de baas alleen meer mag gaan verdienen, wanneer ook de minstbedeelden in het bedrijf financieel profiteren van de ingrepen van de baas.
Dit zijn inderdaad vrij unieke, niet-willekeurige posities; principes waarover je heel principieel kunt doen. Maar de vraag blijft altijd wat nu precies rechtvaardig is aan bijv. het principe van "loon naar behoefte en werken naar vermogen".

De vraag naar de rechtvaardigheid van dit of dat kan ad infinitum worden gesteld. Ik denk, omdat het fundament van een moraal niet moreel, maar altijd amoreel is. Het goede kan immers zelf niet gedefinieerd worden in termen van goed, want dan definieer je circulair.
Dat alles betekent dat rechtvaardigheid geen rechtvaardiging kent.

* In Zwitserland is een "1;12 Initiative für Gerechte Löhne". Als dit wet wordt dan mag de baas niet meer dan 12 keer verdienen.


rkh, 26-05-2013  

1 opmerking:

Anoniem zei

Ik pas even. Dit is te moeilijk.

PJ te N