Consistentie Kritiek

Feiten doen er niet toe in een ideologisch debat. Maar misschien dat nog wat te halen is op het punt van consistentie. Dat betekent het vertoog van de tegenstander analyseren en actief op zoek naar paradoxen (schijnbare ongerijmdheden, die wel waar blijken en dus moeilijk zijn te weerleggen), tegenspraken (dat A en ook ~A wordt gezegd) en inconsequenties (dat A gezegd wordt en dat B wordt "vergeten"). Zijn die gevonden dan levert dat een bijzonder krachtige kritiek op. Zo'n kritiek is helder te verwoorden, noopt tot antwoorden, speelt niet op de man, beledigt niet direct, ontregelt en amuseert.
Kritiek in de vorm van een mooie paradox voldoet hier bij uitstek aan. Je moet van goeden huize komen om -staande een debat- een paradox als "Wie islamofobie bestrijdt, heeft zelf een fobie voor de Islam" (een jij-bak van eigen makelij) te pareren. Probleem daarbij voor de opponent is ook nog, dat wie met een goede paradox komt het publiek op zijn hand heeft.

Maar let op! Niet elke tegenspraak wordt door iedereen als tegenspraak gezien. Wie vindt dat iedereen recht heeft op kinderen, kan bij vol verstand een zwakzinnige dit recht ontzeggen. Of dit als tegenspraak wordt geaccepteerd, hangt dus af van de gekozen ideologie.
En je kunt een rechtgeaard socialist verwijten niet te pleiten voor inkomensafhankelijke verkeersboetes. Maar of dit door socialisten inderdaad ook als inconsequentie wordt gezien, is maar de vraag.

In dit kader is het pleidooi van Wilders interessant om functionarissen het dragen van hoofddoeken te verbieden, om de koran te verbieden etc. Op Wilders lijkt consistentie kritiek geen vat te hebben. En hij is niet de enige!

rkh, 22-03-2009